W dniu 25 września 1938 roku odbył „bieg kolarski propagandowy w maskach przeciwgazowych” Wystartowało 14 drużyn w składach pięcioosobowych.
Kolarze mieli do przejechania 30 km, w tym ostatnie dwa kilometry w maskach przeciwgazowych. Przez miasto zawodnicy przejechali ulicami: Kilińskiego, Mickiewicza, Starojańską (Świętojańską) do „Rozkoszy” w Zwierzyńcu, zaś w drodze powrotnej szosą do Zielonej przez Pieczarki i ulicą Piasta do mety przy ulicy Kilińskiego. Kolarze przemykali wśród lasów i pól, wyboistymi i kamienistymi dróżkami, a również niektórym ulicom białostockim daleko było do miana komfortowych lub choćby wygodnych.
„Na trasie policja ustawiła posterunki na skrzyżowaniach, a opiekę lekarską zapewniały karetki Polskiego Czerwonego Krzyża i żydowskiego Stowarzyszenia „Linas Hacedek”. Wielkie zadowolenie stało się udziałem białostoczan.” Organizatorem wyścigów było Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”, a puchar ufundowała Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej (LOPP).
„Dużą atrakcją dla publiczności była tzw. „strefa zagazowana”, upozorowana świecami dymnymi, którą drużyny kolarskie musiały przebiec w maskach przeciwgazowych”. Również w maskach zawodnicy przedefilowali przed startem ulicami: Sienkiewicza, Pierackiego (Warszawska), Kilińskiego do Rynku Kościuszki.
Wszyscy startowali w mundurach wojskowych i na wojskowych rowerach marki „Łucznik”. Tu godzi się przypomnieć, że w wojsku polskim istniały pododdziały kolarzy, z nich najwięcej wiemy o szwadronach przy Podlaskiej i Suwalskiej Brygadzie Kawalerii.
Rowery były przystosowane do przewożenia pełnego wyposażenia żołnierskiego, a karabiny można było opierać na kierownicach. Ze służbowych rowerów korzystali także policjanci, że o listonoszach nie wspomnę. Obecność masek przeciwgazowych potwierdzają taśmy od toreb przechodzące przez pierś i pod lewą pachą.
Wyścig 25 września 1938 roku wygrał zespół PKW „Ognisko” w czasie 56 minut i 11 sekund.
Kolejne miejsca zajęły cztery ekipy „Sokoła” i dwie „Sparty”. Drużyna „Jagiellonii” wypadła skromniej, bo na 8 miejscu, tuż przed drużyną Przysposobienia Pocztowego Wojskowego i Żydowskiego Klubu Sportowego „Makabi”. Rowery – jak widać – łączyły nacje, stany i zawody, bo kto był modern (nowoczesny) siadał na rower.
Adam Czesław Dobroński
